Sneller dan voorheen verandert de maatschappij en worden we geconfronteerd met complexe uitdagingen door onder andere globalisering en klimaatverandering. Deze uitdagingen zijn wicked van aard: het zijn complexe, niet scherp te definiëren uitdagingen waarvoor geen eenduidige oplossingen te vinden zijn. Om hier adequaat aan te werken hebben wij elkaar nodig: overheden, bedrijven, organisaties en burgers moeten op een slimme manier gaan samenwerken en expertise met elkaar delen. Dit zal het meest effectief gebeuren in transdisciplinaire, organisatie-overstijgende netwerken. Het delen van expertise (kennis, inzichten, kwaliteiten, etc.) leidt tot win-winsituaties: enerzijds dragen organisaties die kennis delen bij aan het vinden van oplossingen voor uitdagingen, anderzijds verbinden zij zich door die kennisdeling sterker met het kennisnetwerk.
Met andere woorden, de focus van verantwoording naar elkaar (“doe ik de dingen goed?”) moet worden verlegd naar validatie en vertrouwen in elkaar (“doen we gezamenlijk de goede dingen?”). We moeten leren inzien wat onze unieke rol in het grotere geheel is en hoe we in gezamenlijkheid aan maatschappelijk relevante uitdagingen kunnen werken.
Systeembenadering is bij uitstek de benadering om aan wicked problems te werken en ‘gezamenlijk de goede dingen te doen’: men verkrijgt inzicht in hoe entiteiten (personen, organisaties, machines, etc.) denken of tegen een bepaalde situatie aankijken, op welke manier ze wederzijds afhankelijk van elkaar zijn of elkaar beïnvloeden en hoe ze elkaar (kunnen) faciliteren.
Eén van de bekendste en meest toegepaste systeembenaderingen is de Soft Systems Methodologie (SSM). SSM is een op actie gerichte onderzoeksmethodologie waarmee de problematiek en uitdagingen uit wicked problems op een systematische wijze in kaart worden gebracht en aangepakt. Met behulp van SSM krijgen betrokkenen uit die wicked situaties inzicht in elkaars wereldbeeld. Ze zoeken daarbij naar synergie om elke deelnemer vanuit zijn specifieke mogelijkheden breed gedragen oplossingen te laten vinden. Het interessante van de systeembenadering is namelijk dat, wanneer de grenzen van situaties worden verruimd, men de situatie vanuit een breder perspectief bekijkt en er altijd (verrassende) mogelijkheden en oplossingen blijken te zijn.
Wij leren het meest en het beste van onze ervaringen: in nieuwe situaties kunnen wij meestal goed handelen omdat wij daarvoor eerder opgedane, soortgelijke ervaringen benutten als inspiratiebron. We leggen als het ware de analogie tussen de nog onbekende situatie en soortgelijke ervaringen. Met andere woorden: ervaringen bieden ons handelingsperspectief voor nieuwe, soortgelijke situaties. Door praktijkervaring op te doen met complexe vraagstukken raken (aanstaande) professionals goed uitgerust voor hun toekomst. Een toekomst waarin complexiteit, verandering en aanpassingsvermogen de norm zullen zijn.
In een Living Lab worden in gezamenlijkheid maatschappelijk relevante uitdagingen onderzocht en aangepakt. De doelstelling van deze praktijkgerichte vraagstukken wordt dan ook geformuleerd in termen van optimale opbrengsten voor zowel de maatschappij als betrokken partijen. Het doel is om door samenwerking een zogenoemde Coalition of the Willing te ontwikkelen: een samenwerkingsverband waarin de betrokkenen hun expertise inzetten om de meest haalbare en wenselijke oplossingen te vinden. Deze oplossingen vormen als het ware gevaloriseerde blauwdrukken voor soortgelijke maatschappelijke uitdagingen buiten de Living Labs.
In een Living Lab vervaagt de grens tussen onderwijs en onderzoek. In een Living Lab benutten alle betrokken partijen, overheden, ondernemers, onderwijs/onderzoek (3 O’s) en burgers elkaars expertise en kwaliteiten om te leren en kennis te valoriseren. In dit ‘groepsleerproces’ komen jong en oud, rijp en groen zowel kennis delen als opdoen. Op de HZ University of Applied Sciences wordt o.a. in de volgende Living Labs gewerkt: Delta Development, Science in Residence, Scholen voor de Toekomst, Voorspellend Vermogen in het Toerisme en Overleven met Kanker.
De Expertise Management Methodologie (EMM) biedt een raamwerk voor het zo goed mogelijk benutten van elkaars kwaliteiten om inzicht te krijgen en/of voortgang te brengen in complexe vraagstukken. EMM is gebaseerd op systeemdenken, zowel de hard als de soft systems aanpak. EMM hanteert als onderzoeksfilosofie het kritisch realisme.
Expertise bestaat uit de kennis en kunde van een persoon (de expert) of een bedrijf. De vraag is: wat wordt precies verstaan onder kennis en kunde? In EMM maken we onderscheid tussen feitelijke en conceptuele kennis, knowing that kennis, en kunde, knowing how kennis. Het verschil tussen de twee soorten kennis is eenvoudig voor te stellen met het voorbeeld: "wat is een dijk?" versus "hoe maak ik een dijk?"
Paginaoverzicht
Links naar verwante pagina's
Afgeleide processen, situaties en rollen:
EMM Scenario's
Expertise Management Methodologie
Expertise Management ontology
Kennis en kunde
Living Lab
Onderzoeksfilosofieën en systeemdenken
Systeemdenken
Wicked problems
Onderdeel van:
EMM on-line boek
Gerefereerd door:
Gezamenlijk werken aan breed gedragen verbeteringen
Portfolio's
Uploads
Page name | Title | Author(s) | Date | |
---|---|---|---|---|
Bestand:20161214 An Ontology about Expertise Management JCC.docx | Bestand:20161214 An Ontology about Expertise Management JCC.docx | An ontology about Expertise Management | Hans de Bruin en Grabriëlle Rossing | 14 december 2016 |
Bestand:Reseach onion.jpg | Research oninon | Saunders et al. | 2105 | |
Bestand:Reseach onion.png | Research onion | Saunders et al. | 2015 | |
Gettier problem | Resource Hyperlink 00119 | Gettier problem | Wikipedia | 22 september 2016 |
DIKW pyramid | Resource Hyperlink 00120 | DIKW pyramid | Wikipedia | 22 september 2016 |
Research onion is je beste vriend | Resource Hyperlink 00121 | Research onion is je beste vriend | De afstudeerconsultant | 22 september 2016 |
Research Methods for Business Students | Resource Hyperlink 00122 | Research Methods for Business Students | Saunders et al. | 2015 |
Abductie | Resource Hyperlink 00123 | Abductie | Wikipedia | 30 september 2016 |
Inductie | Resource Hyperlink 00124 | Inductie | Wikipedia | 30 september 2016 |
Deductie | Resource Hyperlink 00125 | Deductie | Wikipedia | 30 september 2016 |
Wicked problem | Resource Hyperlink 00126 | Wicked problem | Wikipedia | |
System dynamics | Resource Hyperlink 00127 | System dynamics | Wikipedia | 1 oktober 2016 |
EMM beeldtaal | Resource Hyperlink 00136 | EMM beeldtaal | Hans de Bruin | 2016 |
Thesaurus Zorg en Welzijn | Resource Hyperlink 00198 | Thesaurus Zorg en Welzijn | Stimulanz | 9 januari 2017 |
Power Thesaurus | Resource Hyperlink 00199 | Power Thesaurus | Power Thesaurus | 9 januari 2017 |
Simple Knowledge Organization System | Resource Hyperlink 00200 | Simple Knowledge Organization System | W3C Semantic Web Deployment Working Group (SWDWG) | 18 augustus 2009 |