Wat kenmerkt PLG's in het onderwijs in Zeeland?

(Label: visualeditor)
(Label: visualeditor)
 
(7 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
[[Bestand:Bruns en Bruggink Professionele LeerGemeenschap.jpg|miniatuur|323x323px|'''Figuur 1:''' Het boekje over starten met een Professionele LeerGemeenschap, door Bruns en Bruggink (2016, Bazalt).|koppeling=http://localhost/wiki/index.php/Bestand:Bruns_en_Bruggink_Professionele_LeerGemeenschap.jpg]]
  
−
 
−
Download hier de {{Cite|resource=Bestand:Kenmerken van PLG’s in Zeeland 20161219.docx|name=printbare versie|dialog=process-file-dialog}}.
  
 
=== Uitgangspunten en ambities ===   
  
=== Uitgangspunten en ambities ===   
−
* Heb lef om te starten, wat een PLG is leer je door het te doen;
 +
* De praktijk is de leer- / werkomgeving;
−
* Er wordt gewerkt in lerende organisaties, in een kenmerkende cultuur, structuur en een plek waar ontmoeting plaats vindt;
 +
* Werk samen aan breed gedragen verbeteringen en innovaties voor de praktijk (zie figuur 1 met de fasen van co-creatie);
−
* De praktijk is de leer- / werkomgeving en bepaal het gezamenlijke doel;
+
* Er wordt gewerkt in lerende organisaties, in een kenmerkende cultuur, structuur en een plek waar ontmoeting plaats vindt (o.a. gebaseerd op het werk van Peter Senge);
−
* Werk samen aan breed gedragen verbeteringen voor de praktijk;
 +
** Ontwikkelen van persoonlijk meesterschap
  +
** Loslaten (onderzoeken) van mentale modellen
  +
** Ontwikkelen van gemeenschappelijke visie
  +
** Teamleren met als doel processen in de school te verbeteren
  +
** Systeemdenken
  +
* Geef en neem ruimte om te experimenteren;
 
* Ga uit van de kennis en ervaring in de groep en betrek de omgeving;
  
* Ga uit van de kennis en ervaring in de groep en betrek de omgeving;
−
* Focus op wat goed gaat en maak fouten, past toe, kijk terug en verbeter; geef en neem ruimte om te experimenteren, zorg voor tijd;
+
* Focus op wat goed gaat en maak fouten, past toe, kijk terug en verbeter;
−
* Maak het visueel, maak resultaten zichtbaar;
  
−
* Laat de groep de agenda bepalen, hanteer een vaste structuur voor elke bijeenkomst, plan data en kies de frequentie;
  
 
* Er wordt geleerd van en gereflecteerd op de inhoud en het proces om die nieuwe inzichten te verkrijgen;
  
* Er wordt geleerd van en gereflecteerd op de inhoud en het proces om die nieuwe inzichten te verkrijgen;
−
* Het verwerven van competenties komt beter en efficiënter tot stand, er wordt deelbare kennis gegenereerd en er vindt innovatie plaats in het werkveld;
 +
* Samen-leren gebeurt middels critical friends en is gericht op diepe vormen van leren (het voeren van leergesprekken met de studenten heeft echt effect op hen). Leden van de PLG hebben eigen verantwoordelijkheid voor groepsproces. Besteed aandacht aan de groei van de gemeenschap;
−
* Leden van de PLG hebben eigen verantwoordelijkheid voor groepsproces;
 +
* Het verwerven van competenties komt beter en efficiënter tot stand, er wordt deelbare kennis gegenereerd en er vindt innovatie plaats in het werkveld.
−
* Samen-leren gebeurt middels critical friends en is gericht op diepe vormen van leren (het voeren van leergesprekken met de studenten heeft echt effect op hen); Besteed aandacht aan de groei van de gemeenschap.
 
−
 
  
−
=== Aanpak en praktische randvoorwaarden ===
 
   
−
===== '''In aanloop naar een PLG''' =====
 +
=== PLG’s als professionaliseringsstrategie ===
−
* Werk aan een relevant thema uit de praktijk (schoolontwikkeling-vragen);
 +
Onderzocht is wat kenmerken zijn van effectieve professionaliseringsinterventies (Veen, Meirink, Zwart & Verloop, 2010).  PLG’s zouden dus ook aan deze kenmerken moeten voldoen om effectief te zijn (en doen dat vaak ook):
−
* Verzamel een team van gemotiveerde, enthousiaste en relevante betrokkenen zoals leerkrachten PO, studenten, docenten en experts;
 +
* Focus op vakinhoud en vakdidactiek;
−
* Informeer alle deelnemers tijdig wat het werken en leren in een PLG inhoudt en oplevert in relatie tot andere samenwerkingsvormen ('van werkgroep naar leergroep'). Voorlichting door leerkrachten ('ambassadeurs') die ervaring hebben met PLG’s aan nieuwkomers, werkt heel goed. Uit de praktijk blijkt dat het informeren over hoeveel uren het werken in een PLG kost wisselend werkt.
 +
* Actief leren en onderzoekend leren;
  +
* Collectiviteit: samenwerkend leren en onderzoeken;
  +
* Duur en verduurzaming (PLG’s hebben tijd nodig om tot duurzame innovatie te leiden);
  +
* Kwaliteit van de input: inbreng van goed onderbouwde praktijken en theorieën. Structureel overleg met collega’s;
  +
* Samenhang met beleid. (op landelijk en/of schoolniveau);
  +
* Theory of improvement (elke interventie moet een goed gevalideerd en expliciete redenering hebben over de samenhang van de interventie met de beoogde leerresultaten van leraren en kinderen; dit kenmerk komt overeen met de doelgerichtheid van PLG).
   
−
===== '''Het proces van de PLG''' =====
+
=== Leerniveaus ===
−
De PLG volgt het proces van co-creatie (zie figuur 2). De bijeenkomsten volgen elkaar op:
 
−
# Startbijeenkomst;
  
−
# Exploreren - Verkenning en systeemanalyse van de uitdaging;
 
−
# Condenseren - Uitkomst: gemeenschappelijk beeld van de uitdaging;
  
−
# Maken - Stakeholders zoeken samen naar breed gedragen verbeteringen en voeren deze uit;
  
−
# Retro - Uitkomst: gevalideerde handelingsperspectieven | Verkenning en systeemanalyse van de hierop volgende uitdaging | De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen worden verdiept middels klassieke onderzoeksmethoden;
  
−
# Stand-up.
  
   
−
===== '''Begeleiding''' =====
+
'''Tabel 1:''' Steeds dieper willen leren (Wierdsma, 2002; Swieringa, 2005; Kim, 2005)
−
* De facilitator maakt helder wat effectieve spelregels zijn in de PLG. Of nog beter: laat de groep zelf de regels bepalen. Rol van de facilitator kan ook zijn: meer-wetende partner en op spaarzame momenten interventies doen om de groep gaande te houden. Interventie door de begeleider kan variëren in intensiteit, frequentie waarbij doel/criterium steeds is: eigenaarschap ligt bij de groep;
+
{| class="wikitable"
−
* Over het algemeen begeleidt de OM-er het PLG-proces en de HZ-Pabo-docent de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. In de praktijk blijkt dat een goede combinatie;
+
!Leerniveau
−
* De juiste snaar raken bij deelnemers: mensen met gezonde tegenzin worden enthousiast, "leren is op deze manier veel leuker" (eigenaarschap en commitment van de deelnemers draagt daar ook aan bij);
+
!Aspecten
−
* Creëer samenhang en duidelijkheid. Leid losjes én strikt. Plan en monitor acties op een evenwichtige manier. Geef vertrouwen en wees deskundig. Verbeteringen worden duurzaam ingebed;
 +
!Kernvraag
−
* Zorg voor een goede PLG-begeleider. Professionalisering: het begeleiden van PLG's leer je (enkel) door het te DOEN.
+
!Modus
−
[[Bestand:Gezamenlijk aan breed gedragen verbeteringen werken.jpeg|gecentreerd|miniatuur|957x957px|'''Figuur 2:''' Het proces van co-creatie.]]
+
!Uitkomst / ambitie
  +
|-
  +
|''Enkelslag''
  +
|Regels en structuren
  +
|Werkt het?
  +
|Moeten, mogen
  +
|Verbetering
  +
|-
  +
|''Dubbelslag''
  +
|Mentale modellen
  +
|Klopt het?
  +
|Weten, begrijpen
  +
|Vernieuwing
  +
|-
  +
|''Drieslag''
  +
|Visie en principes
  +
|Ontwikkelt het?
  +
|Durven, willen
  +
|Ontwikkeling
  +
|-
  +
|''Vierslag''
  +
|Morele doelen
  +
|Doe het met aandacht en toewijding
  +
|Zijn, 'presence'
  +
|Duurzame ontwikkeling
  +
|}
   
  +
[[Bestand:Gezamenlijk aan breed gedragen verbeteringen werken.jpeg|gecentreerd|miniatuur|957x957px|'''Figuur 1:''' Het proces van co-creatie voor het vinden van breed gedragen verbeteringen voor de praktijk.]]
   
−
[[Bestand:De rol van PLGs in het PO.png|centre|thumb|633x633px|'''Figuur 3:''' de rol van PLG's in de ontwikkeling van het primair onderwijs|koppeling=http://195.93.238.49/hzportfolio/index.php/Bestand:De_rol_van_PLGs_in_het_PO.png]]
  
   
   
Regel 58: Regel 78:
 
* Kemmis, S. & McTaggart, R. (2005). Participatory Action Research. Communicative Action and the Public Sphere. In N.K. Denzin & Y.S. Lincoln, The Sage Handbook of Qualitative Research (pp. 559-603). Thousand Oaks/London/New Delhi: Sage Publications
  
* Kemmis, S. & McTaggart, R. (2005). Participatory Action Research. Communicative Action and the Public Sphere. In N.K. Denzin & Y.S. Lincoln, The Sage Handbook of Qualitative Research (pp. 559-603). Thousand Oaks/London/New Delhi: Sage Publications
 
* Keulen, H. van, Voogt, J., Wessum, L. van, Cornelissen, F. & Schelfhout, W. (2015). Professionele leergemeenschappen in onderwijs en lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36(4)
  
* Keulen, H. van, Voogt, J., Wessum, L. van, Cornelissen, F. & Schelfhout, W. (2015). Professionele leergemeenschappen in onderwijs en lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36(4)
  +
* '''Kim, 2005'''
 
* Klapwijk, R., & Holla, E. (2014). Leidraad onderzoekend en ontwerpend leren. Opgehaald van Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland: <nowiki>http://www.wetenschapsknooppuntzh.nl/uploads/Leidraad-onderzoekend-en-ontwerpend-leren-Wetenschapsknooppunt-ZH.pdf</nowiki>  
  
* Klapwijk, R., & Holla, E. (2014). Leidraad onderzoekend en ontwerpend leren. Opgehaald van Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland: <nowiki>http://www.wetenschapsknooppuntzh.nl/uploads/Leidraad-onderzoekend-en-ontwerpend-leren-Wetenschapsknooppunt-ZH.pdf</nowiki>  
−
*Korthagen, F. XXX
+
*'''Korthagen, F.'''
 
*Palmer, P. (s.d.). Leraar met hart en ziel. Groningen: Noordhoff Uitgevers
  
*Palmer, P. (s.d.). Leraar met hart en ziel. Groningen: Noordhoff Uitgevers
 
*Ponte, P. (2012). Onderwijs en onderzoek van eigen makelij. Onderzoek met en door leraren. Den Haag: BoomLemma uitgevers.
  
*Ponte, P. (2012). Onderwijs en onderzoek van eigen makelij. Onderzoek met en door leraren. Den Haag: BoomLemma uitgevers.
 
*Scharmer, C.O. (2009). Theory U, Leading from the future as it emerges. San Francisco BK Publishers
  
*Scharmer, C.O. (2009). Theory U, Leading from the future as it emerges. San Francisco BK Publishers
  +
*'''Senge, P.'''
  +
*'''Swieringa, 2005'''
  +
*'''Veen, Meirink, Zwart & Verloop, (2010)'''
 
*Wenger, E. (1998). Communities of practice. Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
  
*Wenger, E. (1998). Communities of practice. Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
  +
*'''Wierdsma, 2002'''
 
*Zondervan, T. (2012a). Leren voor het leven. Naar nieuwe vormen van levensbeschouwelijk onderwijs op de basisschool. In A. Mulder & H. Snoek. Werken met diepgang. Levensbeschouwelijke communicatie in de praktijk van onderwijs, zorg en kerk (pp. 49-78). Zoetermeer: Meinema.
  
*Zondervan, T. (2012a). Leren voor het leven. Naar nieuwe vormen van levensbeschouwelijk onderwijs op de basisschool. In A. Mulder & H. Snoek. Werken met diepgang. Levensbeschouwelijke communicatie in de praktijk van onderwijs, zorg en kerk (pp. 49-78). Zoetermeer: Meinema.
   

Huidige versie van 12 jan 2017 om 10:29

Uitgangspunten en ambities

  • De praktijk is de leer- / werkomgeving;
  • Werk samen aan breed gedragen verbeteringen en innovaties voor de praktijk (zie figuur 1 met de fasen van co-creatie);
  • Er wordt gewerkt in lerende organisaties, in een kenmerkende cultuur, structuur en een plek waar ontmoeting plaats vindt (o.a. gebaseerd op het werk van Peter Senge);
    • Ontwikkelen van persoonlijk meesterschap
    • Loslaten (onderzoeken) van mentale modellen
    • Ontwikkelen van gemeenschappelijke visie
    • Teamleren met als doel processen in de school te verbeteren
    • Systeemdenken
  • Geef en neem ruimte om te experimenteren;
  • Ga uit van de kennis en ervaring in de groep en betrek de omgeving;
  • Focus op wat goed gaat en maak fouten, past toe, kijk terug en verbeter;
  • Er wordt geleerd van en gereflecteerd op de inhoud en het proces om die nieuwe inzichten te verkrijgen;
  • Samen-leren gebeurt middels critical friends en is gericht op diepe vormen van leren (het voeren van leergesprekken met de studenten heeft echt effect op hen). Leden van de PLG hebben eigen verantwoordelijkheid voor groepsproces. Besteed aandacht aan de groei van de gemeenschap;
  • Het verwerven van competenties komt beter en efficiënter tot stand, er wordt deelbare kennis gegenereerd en er vindt innovatie plaats in het werkveld.

PLG’s als professionaliseringsstrategie

Onderzocht is wat kenmerken zijn van effectieve professionaliseringsinterventies (Veen, Meirink, Zwart & Verloop, 2010).  PLG’s zouden dus ook aan deze kenmerken moeten voldoen om effectief te zijn (en doen dat vaak ook):

  • Focus op vakinhoud en vakdidactiek;
  • Actief leren en onderzoekend leren;
  • Collectiviteit: samenwerkend leren en onderzoeken;
  • Duur en verduurzaming (PLG’s hebben tijd nodig om tot duurzame innovatie te leiden);
  • Kwaliteit van de input: inbreng van goed onderbouwde praktijken en theorieën. Structureel overleg met collega’s;
  • Samenhang met beleid. (op landelijk en/of schoolniveau);
  • Theory of improvement (elke interventie moet een goed gevalideerd en expliciete redenering hebben over de samenhang van de interventie met de beoogde leerresultaten van leraren en kinderen; dit kenmerk komt overeen met de doelgerichtheid van PLG).

Leerniveaus

Tabel 1: Steeds dieper willen leren (Wierdsma, 2002; Swieringa, 2005; Kim, 2005)

Leerniveau Aspecten Kernvraag Modus Uitkomst / ambitie
Enkelslag Regels en structuren Werkt het? Moeten, mogen Verbetering
Dubbelslag Mentale modellen Klopt het? Weten, begrijpen Vernieuwing
Drieslag Visie en principes Ontwikkelt het? Durven, willen Ontwikkeling
Vierslag Morele doelen Doe het met aandacht en toewijding Zijn, 'presence' Duurzame ontwikkeling
Figuur 1: Het proces van co-creatie voor het vinden van breed gedragen verbeteringen voor de praktijk.


Bronnen

Ervaringen
  • Ervaringen met PLG's op HZ University of Applied Sciences
  • Ervaringen binnen het programma Scholen voor de Toekomst
Literatuur
  • Bruns, M. & Bruggink, M. (2016). Starten met een Professionele LeerGemeenschap. PLG-Teams in het onderwijs. Rotterdam/Amsterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven.
  • Checkland, P. & Poulter, J. (2010). Soft Systems Methodology. In M. Reynolds, & S. Holwell, Systems Approaches to Managing Change: A Practical Guide. The Open University
  • Dienst Onderwijs en Kwaliteit. (2011). HZ Kader voor Praktijkgericht Onderzoek door studenten. Vlissingen: HZ University of Applied Sciences.   
  • Donk, C. van der & Lanen, B. van (2016). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho
  • DuFour, R. & Fullan, M. (2015). De vijf essenties van leidinggeven aan een PLG. Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven
  • Kemmis, S. & McTaggart, R. (2005). Participatory Action Research. Communicative Action and the Public Sphere. In N.K. Denzin & Y.S. Lincoln, The Sage Handbook of Qualitative Research (pp. 559-603). Thousand Oaks/London/New Delhi: Sage Publications
  • Keulen, H. van, Voogt, J., Wessum, L. van, Cornelissen, F. & Schelfhout, W. (2015). Professionele leergemeenschappen in onderwijs en lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36(4)
  • Kim, 2005
  • Klapwijk, R., & Holla, E. (2014). Leidraad onderzoekend en ontwerpend leren. Opgehaald van Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland: http://www.wetenschapsknooppuntzh.nl/uploads/Leidraad-onderzoekend-en-ontwerpend-leren-Wetenschapsknooppunt-ZH.pdf
  • Korthagen, F.
  • Palmer, P. (s.d.). Leraar met hart en ziel. Groningen: Noordhoff Uitgevers
  • Ponte, P. (2012). Onderwijs en onderzoek van eigen makelij. Onderzoek met en door leraren. Den Haag: BoomLemma uitgevers.
  • Scharmer, C.O. (2009). Theory U, Leading from the future as it emerges. San Francisco BK Publishers
  • Senge, P.
  • Swieringa, 2005
  • Veen, Meirink, Zwart & Verloop, (2010)
  • Wenger, E. (1998). Communities of practice. Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Wierdsma, 2002
  • Zondervan, T. (2012a). Leren voor het leven. Naar nieuwe vormen van levensbeschouwelijk onderwijs op de basisschool. In A. Mulder & H. Snoek. Werken met diepgang. Levensbeschouwelijke communicatie in de praktijk van onderwijs, zorg en kerk (pp. 49-78). Zoetermeer: Meinema.






De datum "{" kon niet verwerkt worden.






[Weergeven]

Paginaoverzicht