Werken in PLG's: hoe pak je het aan?

Versie van 11 jan 2017 om 16:57

Figuur 1: Het boekje over starten met een Professionele LeerGemeenschap, door Bruns en Bruggink (2016, Bazalt).

In aanloop naar een PLG

• Heb lef om te starten. Wat een PLG precies is leer je door het te doen;
• Werk aan een relevant thema uit de praktijk (schoolontwikkeling-vragen);
• Verzamel een team van gemotiveerde, enthousiaste en relevante betrokkenen zoals leerkrachten PO, studenten, docenten en experts;
• De samenstelling van een PLG: homogeen (alleen PO-leraren) of heterogeen (PO-leraren + pabo–studenten) heeft effect op de gedeelde vraag. Deelname aan een PLG kan studenten helpen dieper te leren wanneer het lukt leervragen te formuleren die een match zijn tussen het opleidingsperspectief van de studenten en de ontwikkelingsvraag van de school;
• Informeer alle deelnemers tijdig wat het werken en leren in een PLG inhoudt en oplevert in relatie tot andere samenwerkingsvormen ('van werkgroep naar leergroep'). Voorlichting door leerkrachten ('ambassadeurs') die ervaring hebben met PLG’s aan nieuwkomers, werkt heel goed. Uit de praktijk blijkt dat het informeren over hoeveel uren het werken in een PLG kost wisselend werkt.

Het proces van de PLG

De PLG volgt het proces van co-creatie (zie figuur 1 en 2). De bijeenkomsten volgen elkaar op:

1. Startbijeenkomst;
2. Exploreren - Verkenning en systeemanalyse van de uitdaging;
3. Condenseren - Uitkomst: gemeenschappelijk beeld van de uitdaging;
4. Maken - Stakeholders zoeken samen naar breed gedragen verbeteringen en voeren deze uit;
5. Retro - Uitkomst: gevalideerde handelingsperspectieven | Verkenning en systeemanalyse van de hierop volgende uitdaging | De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen worden verdiept middels klassieke onderzoeksmethoden;
6. Stand-up.

Rol van de begeleiders

• De facilitator maakt helder wat effectieve spelregels zijn in de PLG. Of nog beter: laat de groep zelf de regels bepalen. Rol van de facilitator kan ook zijn: meer-wetende partner en op spaarzame momenten interventies doen om de groep gaande te houden. Interventie door de begeleider kan variëren in intensiteit, frequentie waarbij doel/criterium steeds is: eigenaarschap ligt bij de groep;
• Over het algemeen begeleidt de OM-er het PLG-proces en de HZ-Pabo-docent de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. In de praktijk blijkt dat een goede combinatie;
• Raak de juiste snaar bij de deelnemers: mensen met gezonde tegenzin worden enthousiast, "leren is op deze manier veel leuker" (eigenaarschap en commitment van de deelnemers draagt daar ook aan bij);
• Zorg voor tijd;
• Creëer samenhang en duidelijkheid. Leid losjes én strikt. Plan en monitor acties op een evenwichtige manier. Geef vertrouwen en wees deskundig. Verbeteringen worden duurzaam ingebed;
• Zorg voor een goede PLG-begeleider. Professionalisering: het begeleiden van PLG's leer je (enkel) door het te DOEN;
• Maak resultaten zichtbaar en visueel.

Rol van schoolleiders

Onderwijskundig leiderschap is van groot belang om leraren effectief in een PLG te laten functioneren (Ros & Timmermans, 2013)

• Leiderschap is ondersteunend, faciliterend en stimulerend

• Leiders geven enerzijds ruimte en richting anderzijds vragen ze verantwoording
• Resultaten worden zichtbaar gemaakt en gevierd
• Resultaatgericht en relatiegericht leidinggeven
• Stimuleren, inspireren, onderwijzen, reken op succes en beslissen op basis van deskundigheid
• Bieden van professionele ruimte
• Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid
• Coherentie tussen beleidsterreinen realiseren
• Integer, betrouwbaar en geloofwaardig handelen
• Open leerhouding realiseren (hier kan misschien CoP (community of practitioners) als begrip een rol spelen: de school als CoP. Een (school)gemeenschap waaruit vragen worden geformuleerd die in PLG’s worden opgepakt. 

Figuur 2: Het proces van co-creatie voor het vinden van breed gedragen verbeteringen voor de praktijk.

Figuur 3: de rol van PLG's in de ontwikkeling van het primair onderwijs

Bronnen

• Ros & Timmermans (2013)

Paginaoverzicht

Links naar verwante pagina's

Afgeleide processen, situaties en rollen:
PLG-pilot
Vervolg PLG-pilot
Onderdeel van:
PLG-pilot Pabo-3
Gerefereerd door:
Vijfde bijeenkomst 12 januari 2017

---

Uploads

Nieuwe bron (afbeelding, pdf, etc.) uploaden

Nieuwe hyperlink bron

	Page name	Title	Author(s)	Date
Bestand:161221verslag PLG werkgroep dd 21.docx	Bestand:161221verslag PLG werkgroep dd 21.docx	verslag PLG wg 21 december	marjan glas	21 december 2016
Bestand:3033 020 538 Randvoorwaarden en themas.docx	Bestand:3033 020 538 Randvoorwaarden en themas.docx	Randvoorwaarden en thema's	Brouwer, Wim	13 januari 2016
Bestand:3033 020 550 Prioriteiten te ontwikkelen deelfuncties.docx	Bestand:3033 020 550 Prioriteiten te ontwikkelen deelfuncties.docx	Prioriteiten deelfuncties	Brouwer, Wim	13 januari 2016
Bestand:3033 020 551 planning ontw-en-impl Innov-eco-systeem SvdT.xlsx	Bestand:3033 020 551 planning ontw-en-impl Innov-eco-systeem SvdT.xlsx	Planning ontwerp en implementatie	Brouwer, Wim	13 januari 2016
Bestand:3033 020 551 voorblad voorstel Ontwikkeling en Implementatie.docx	Bestand:3033 020 551 voorblad voorstel Ontwikkeling en Implementatie.docx	Voorblad Ontwikkeling en implementatie	Brouwer, Wim	13 januari 2016
Bestand:3033 020 551 voorstel aan stuurgroep.docx	Bestand:3033 020 551 voorstel aan stuurgroep.docx	Voorstel stuurgroep	Brouwer, Wim	13 januari 2016
Bestand:Aanvulling op PO-overlegstructuren 020915.docx	Bestand:Aanvulling op PO-overlegstructuren 020915.docx	Aanvulling op ‘PO-Overlegstructuren’	Westerweele, Wim en Sonja Nossent	28 mei 2015
Bestand:Bijlage 1. Volledige ledenlijst CPOZ.docx	Bestand:Bijlage 1. Volledige ledenlijst CPOZ.docx	Ledenlijst CPOZ	CPOZ	15 januari 2016
Bestand:Co-creatie in Living Labs v 20150930.pdf	Bestand:Co-creatie in Living Labs v 20150930.pdf	Maatschappelijk relevante co-creatie in Living Labs met behulp van Expertise- en Valorisatiemanagement	Hans de Bruin en Gabriëlle Rossing	30 september 2015
Bestand:Competenties systeembenadering.pdf	Bestand:Competenties systeembenadering.pdf	Competenties systeembenadering	Gabriëlle Rossing	1 januari 2016
Bestand:Conceptdocument PO-overlegstructuur. 28 mei 2015.docx	Bestand:Conceptdocument PO-overlegstructuur. 28 mei 2015.docx	PO-overlegstructuren	Westerweele, Wim en Sonja Nossent	28 mei 2015
	Bestand:De rol van PLGs in het PO.png	De rol van PLG's in het PO	Wim Brouwer	7 juni 2016
Bestand:Kenmerken van PLG’s in Zeeland 20161219.docx	Bestand:Kenmerken van PLG’s in Zeeland 20161219.docx	Kenmerken van PLG's in Zeeland	Gabriëlle Rossing	19 december 2016
	Bestand:Leren-doen-we-samen.jpg	Leren doen we samen	Groevenbeek
Bestand:Leven Lang Leren strategie.pdf	Bestand:Leven Lang Leren strategie.pdf	Leven Lang Leren-strategie: uitgangspunten en vaardigheden	Gabriëlle Rossing	12 april 2016
	Bestand:Opleidingsprogramma pabo HZ.jpg	Opleidingsprogramma pabo HZ	Scholen voor de Toekomst	29 juni 2016
	Bestand:Opzet PLG.JPG	Opzet PLG	SvdT-themegroep Kennisinfrastructuur	1 juni 2016
Bestand:Overleg PLG-pilot 160830.docx	Bestand:Overleg PLG-pilot 160830.docx	Overleg PLG-pilot 160830	Marjan Glas	30 augustus 2016
Bestand:Overleg PLG-pilot 160920.docx	Bestand:Overleg PLG-pilot 160920.docx	Overleg PLG-pilot 160920	Marjan Glas	20 september 2016
	Bestand:PLG experiment pabo drie.png	PLG-experiment pabo 3	HZ pabo	29 juni 2016
	Bestand:Praktijkonderzoek o.b.v. systeemdenken.jpeg	Praktijkonderzoek o.b.v. systeemdenken	Gabrielle Rossing	13 juli 2016
Leren door experimenteren: PLG in pabo 3	Resource Hyperlink 00043	Leren door experimenteren: PLG in pabo 3	Riaan Lous, HZ-pabo	1 juli 2016
Starten met een Professionele LeerGemeenschap. PLG-Teams in het onderwijs.	Resource Hyperlink 00152	Starten met een Professionele LeerGemeenschap. PLG-Teams in het onderwijs.	Maarten Bruns en Martin Bruggink	1 januari 2016
De vijf essenties van leidinggeven aan een PLG	Resource Hyperlink 00153	De vijf essenties van leidinggeven aan een PLG	Richard DuFour en Michael Fullan	1 januari 2015
	Bestand:SSM i.r.t. traditioneel onderzoek en PLG 20160201.jpeg	SSM in relatie tot onderzoek, PLG's en leerteams	Gabriëlle Rossing en Marjan Glas	7 april 2016
	Bestand:Samen leren innoveren opleiden.jpeg	Samen leren, innoveren en opleiden	Programma Scholen voor de Toekomst	16 september 2016
	Bestand:Samenwerking PO 20151203.jpeg	Conceptmap samenwerking primair onderwijs	SvdT werkgroep Kennisinfrastructuur	3 december 2015
	Bestand:Stellingen stuurgroep SvdT 1.JPG	Stellingen stuurgroep SvdT (deel 1)	Rossing, Gabriëlle	15 januari 2016
	Bestand:Stellingen stuurgroep SvdT 2.JPG	Stellingen stuurgroep SvdT (deel 2)	Rossing, Gabriëlle	15 januari 2016
Bestand:Uitgangspunten en vaardigheden voor Leven Lang Leren Onderwijs.pdf	Bestand:Uitgangspunten en vaardigheden voor Leven Lang Leren Onderwijs.pdf	Uitgangspunten en vaardigheden voor Leven Lang Leren_Onderwijs	Gabriëlle Rossing	27 september 2016
Bestand:Verslag PLG-begeleiding 161201.docx	Bestand:Verslag PLG-begeleiding 161201.docx	Verslag PLG-begeleiding	Marjan Glas	1 december 2016
Bestand:Verslag bijeenkomst werkgroep PLG dd 19 oktober 2016.docx	Bestand:Verslag bijeenkomst werkgroep PLG dd 19 oktober 2016.docx	Verslag PLG-werkgroep 19 oktober 2016	Marjan Glas	19 oktober 2016
	Bestand:Wat is een PLG meeting 1 I.JPG	Wat is een PLG meeting 1	Gabriëlle Rossing
	Bestand:Wat is een PLG meeting 1 II.JPG	Wat is een PLG meeting 1	Gabriëlle Rossing	3 juni 2016
	Bestand:Wat is een PLG meeting 1 III.JPG	Wat is een PLG meeting 1	Gabriëlle Rossing	3 juni 2016