Werken in PLG's: hoe pak je het aan?

(Label: visualeditor)
(Label: visualeditor)
 
(8 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
[[Bestand:Bruns en Bruggink Professionele LeerGemeenschap.jpg|miniatuur|323x323px|'''Figuur 1:''' Het boekje over starten met een Professionele LeerGemeenschap, door Bruns en Bruggink (2016, Bazalt).|koppeling=http://localhost/wiki/index.php/Bestand:Bruns_en_Bruggink_Professionele_LeerGemeenschap.jpg]]
 
[[Bestand:Bruns en Bruggink Professionele LeerGemeenschap.jpg|miniatuur|323x323px|'''Figuur 1:''' Het boekje over starten met een Professionele LeerGemeenschap, door Bruns en Bruggink (2016, Bazalt).|koppeling=http://localhost/wiki/index.php/Bestand:Bruns_en_Bruggink_Professionele_LeerGemeenschap.jpg]]
===Professionele LeerGemeenschappen in het onderwijs===
 
Uit: Starten met een Professionele LeerGemeenschap. PLG-Teams in het onderwijs, door Maarten Bruns en Martin Bruggink, Bazalt Educatieve Uitgaven.
 
   
====Uitgangspunten voor PLG-Teams====
 
*Verzamel een enthousiast team, zorg voor 6 tot 12 mensen
 
*Werk aan een relevant thema en bepaal het gezamenlijke doel
 
*Laat de groep de agenda bepalen, hanteer een vaste structuur voor elke bijeenkomst, plan data en kies de frequentie
 
*Besteed aandacht aan de groei van de gemeenschap
 
*Past toe en verbeter, geef en neem ruimte om te experimenteren
 
*Focus op wat goed gaat en maak fouten, zorg voor tijd
 
*Ga uit van de kennis en ervaring in de groep en betrek de omgeving
 
*Maak het visueel, maak resultaten zichtbaar, kijk terug en verbeter
 
*Zorg voor een goede PLG-begeleider
 
====De bijeenkomsten====
 
#Startbijeenkomst
 
#Exploreren
 
#Condenseren
 
#Maken
 
#Retro
 
#Stand-up
 
===Ervaringen op HZ University of Applied Sciences===
 
Leendert-Jan Parlevliet over wat er binnen de Pabo wordt verstaan onder een PLG (4 oktober 2016):
 
   
Binnen de Pabo en de basisscholen die met elkaar samenwerken, tekent zich een eenheid af over wat een PLG is. Die invulling voldoet aan de kenmerken die hieronder worden opgesomd.
+
====In aanloop naar een PLG====
*De samenstelling van '''de groep is divers'''. Er nemen leerkrachten PO, studenten, docenten en experts aan deel. Het perspectief is de '''gezamenlijke leeromgeving''', waarin scholen lerende organisaties zijn.
+
*Heb lef om te starten. Wat een PLG precies is leer je door het te doen;
*De omvang van de groep varieert tussen 5 en 10 personen. Grotere groepen vergen veel tijd om recht te doen aan alle deelnemers en de tijd is in de praktijk meestal beperkt.
+
*Werk aan een relevant thema uit de praktijk (schoolontwikkeling-vragen);
*Er is altijd sprake van een vorm van onderzoek naar een '''vraag uit de praktijk'''. Er kan gekozen worden voor een gezamenlijk onderzoek of voor een individueel onderzoek. De gekozen methode volgt uit de vraagstelling.
+
*Verzamel een team van gemotiveerde, enthousiaste en relevante betrokkenen zoals leerkrachten PO, studenten, docenten en experts;
*De vorm van samen-leren is gericht op '''diepe vormen van leren'''. Er worden verschillende middelen ingezet om dit te ondersteunen, zoals onderdelen van kernreflectie en delen van geschreven verslagen.
+
*De samenstelling van een PLG: homogeen (alleen PO-leraren) of heterogeen (PO-leraren + pabo–studenten) heeft effect op de gedeelde vraag. Deelname aan een PLG kan studenten helpen dieper te leren wanneer het lukt leervragen te formuleren die een match zijn tussen het opleidingsperspectief van de studenten en de ontwikkelingsvraag van de school;
*Eigen aan onze wijze van vormgeven aan samen-leren is de invulling van het werken als '''critical friends''', waarbij de groep de functie van coach heeft.
+
*Informeer alle deelnemers tijdig wat het werken en leren in een PLG inhoudt en oplevert in relatie tot andere samenwerkingsvormen ('van werkgroep naar leergroep'). Voorlichting door leerkrachten ('ambassadeurs') die ervaring hebben met PLG’s aan nieuwkomers, werkt heel goed. Uit de praktijk blijkt dat het informeren over hoeveel uren het werken in een PLG kost wisselend werkt.
Deze werkwijze is ontstaan in de praktijk en gaandeweg door theoretische verdieping, uitwisseling en experimenten uitgebouwd en versterkt. De verdere onderbouwing is een wenselijke stap.
 
   
===Aanpak vanuit Scholen voor de Toekomst: co-creatie (SSM)===
+
 
[[Bestand:Gezamenlijk aan breed gedragen verbeteringen werken.jpeg|gecentreerd|miniatuur|957x957px|'''Figuur 2:''' Het proces van co-creatie.|koppeling=http://localhost/wiki/index.php/Bestand:Gezamenlijk_aan_breed_gedragen_verbeteringen_werken.jpeg]][[Bestand:De rol van PLGs in het PO.png|centre|thumb|800x800px|'''Figuur 3:''' de rol van PLG's in de ontwikkeling van het primair onderwijs|koppeling=http://195.93.238.49/hzportfolio/index.php/Bestand:De_rol_van_PLGs_in_het_PO.png]]{{Light Context
+
====Het proces van de PLG====
  +
De PLG volgt het proces van co-creatie (zie figuur 1 en 2). De bijeenkomsten volgen elkaar op:
  +
#Startbijeenkomst;
  +
#Exploreren - Verkenning en systeemanalyse van de uitdaging;
  +
#Condenseren - Uitkomst: gemeenschappelijk beeld van de uitdaging;
  +
#Maken - Stakeholders zoeken samen naar breed gedragen verbeteringen en voeren deze uit;
  +
#Retro - Uitkomst: gevalideerde handelingsperspectieven | Verkenning en systeemanalyse van de hierop volgende uitdaging | De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen worden verdiept middels klassieke onderzoeksmethoden;
  +
#Stand-up.
  +
 
  +
 
  +
====Rol van de begeleiders====
  +
*De facilitator maakt helder wat effectieve spelregels zijn in de PLG. Of nog beter: laat de groep zelf de regels bepalen. Rol van de facilitator kan ook zijn: meer-wetende partner en op spaarzame momenten interventies doen om de groep gaande te houden. Interventie door de begeleider kan variëren in intensiteit, frequentie waarbij doel/criterium steeds is: eigenaarschap ligt bij de groep;
  +
*Over het algemeen begeleidt de OM-er het PLG-proces en de HZ-Pabo-docent de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. In de praktijk blijkt dat een goede combinatie;
  +
*Raak de juiste snaar bij de deelnemers: mensen met gezonde tegenzin worden enthousiast, "leren is op deze manier veel leuker" (eigenaarschap en commitment van de deelnemers draagt daar ook aan bij);
  +
*Zorg voor tijd;
  +
*Creëer samenhang en duidelijkheid. Leid losjes én strikt. Plan en monitor acties op een evenwichtige manier. Geef vertrouwen en wees deskundig. Verbeteringen worden duurzaam ingebed;
  +
*Zorg voor een goede PLG-begeleider. Professionalisering: het begeleiden van PLG's leer je (enkel) door het te DOEN;
  +
*Maak resultaten zichtbaar en visueel.
  +
 
  +
 
  +
 
  +
==== Rol van schoolleiders ====
  +
Onderwijskundig leiderschap is van groot belang om leraren effectief in een PLG te laten functioneren (Ros & Timmermans, 2013)
  +
* Leiderschap is ondersteunend, faciliterend en stimulerend
  +
* Leiders geven enerzijds ruimte en richting anderzijds vragen ze verantwoording;
  +
* Resultaten worden zichtbaar gemaakt en gevierd;
  +
* Resultaatgericht en relatiegericht leidinggeven;
  +
* Stimuleren, inspireren, onderwijzen, reken op succes en beslissen op basis van deskundigheid;
  +
* Bieden van professionele ruimte;
  +
* Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid;
  +
* Coherentie tussen beleidsterreinen realiseren;
  +
* Integer, betrouwbaar en geloofwaardig handelen;
  +
* Open leerhouding realiseren (hier kan misschien CoP (community of practitioners) als begrip een rol spelen: de school als CoP. Een (school)gemeenschap waaruit vragen worden geformuleerd die in PLG’s worden opgepakt. 
  +
 
  +
[[Bestand:Gezamenlijk aan breed gedragen verbeteringen werken.jpeg|gecentreerd|miniatuur|957x957px|'''Figuur 2:''' Het proces van co-creatie voor het vinden van breed gedragen verbeteringen voor de praktijk.|koppeling=http://localhost/wiki/index.php/Bestand:Gezamenlijk_aan_breed_gedragen_verbeteringen_werken.jpeg]]
  +
 
  +
 
  +
[[Bestand:De rol van PLGs in het PO.png|centre|thumb|800x800px|'''Figuur 3:''' de rol van PLG's in de ontwikkeling van het primair onderwijs|koppeling=http://195.93.238.49/hzportfolio/index.php/Bestand:De_rol_van_PLGs_in_het_PO.png]]
  +
 
  +
=== Bronnen ===
  +
* Keulen, H. van, Voogt, J., Wessum, L. van, Cornelissen, F. & Schelfhout, W. (2015). Professionele leergemeenschappen in onderwijs en lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36(4)
  +
* '''Loo, Lieskamp & Zwart (2015) Onderzoeksmatig leiderschap'''
  +
* '''Ros & Timmermans (2013)'''
  +
{{Light Context
 
|Supercontext=PR SSM 00084
 
|Supercontext=PR SSM 00084
 
|Topcontext=PR SSM 00008
 
|Topcontext=PR SSM 00008

Huidige versie van 12 jan 2017 om 10:31

Figuur 1: Het boekje over starten met een Professionele LeerGemeenschap, door Bruns en Bruggink (2016, Bazalt).


In aanloop naar een PLG

  • Heb lef om te starten. Wat een PLG precies is leer je door het te doen;
  • Werk aan een relevant thema uit de praktijk (schoolontwikkeling-vragen);
  • Verzamel een team van gemotiveerde, enthousiaste en relevante betrokkenen zoals leerkrachten PO, studenten, docenten en experts;
  • De samenstelling van een PLG: homogeen (alleen PO-leraren) of heterogeen (PO-leraren + pabo–studenten) heeft effect op de gedeelde vraag. Deelname aan een PLG kan studenten helpen dieper te leren wanneer het lukt leervragen te formuleren die een match zijn tussen het opleidingsperspectief van de studenten en de ontwikkelingsvraag van de school;
  • Informeer alle deelnemers tijdig wat het werken en leren in een PLG inhoudt en oplevert in relatie tot andere samenwerkingsvormen ('van werkgroep naar leergroep'). Voorlichting door leerkrachten ('ambassadeurs') die ervaring hebben met PLG’s aan nieuwkomers, werkt heel goed. Uit de praktijk blijkt dat het informeren over hoeveel uren het werken in een PLG kost wisselend werkt.


Het proces van de PLG

De PLG volgt het proces van co-creatie (zie figuur 1 en 2). De bijeenkomsten volgen elkaar op:

  1. Startbijeenkomst;
  2. Exploreren - Verkenning en systeemanalyse van de uitdaging;
  3. Condenseren - Uitkomst: gemeenschappelijk beeld van de uitdaging;
  4. Maken - Stakeholders zoeken samen naar breed gedragen verbeteringen en voeren deze uit;
  5. Retro - Uitkomst: gevalideerde handelingsperspectieven | Verkenning en systeemanalyse van de hierop volgende uitdaging | De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen worden verdiept middels klassieke onderzoeksmethoden;
  6. Stand-up.


Rol van de begeleiders

  • De facilitator maakt helder wat effectieve spelregels zijn in de PLG. Of nog beter: laat de groep zelf de regels bepalen. Rol van de facilitator kan ook zijn: meer-wetende partner en op spaarzame momenten interventies doen om de groep gaande te houden. Interventie door de begeleider kan variëren in intensiteit, frequentie waarbij doel/criterium steeds is: eigenaarschap ligt bij de groep;
  • Over het algemeen begeleidt de OM-er het PLG-proces en de HZ-Pabo-docent de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. In de praktijk blijkt dat een goede combinatie;
  • Raak de juiste snaar bij de deelnemers: mensen met gezonde tegenzin worden enthousiast, "leren is op deze manier veel leuker" (eigenaarschap en commitment van de deelnemers draagt daar ook aan bij);
  • Zorg voor tijd;
  • Creëer samenhang en duidelijkheid. Leid losjes én strikt. Plan en monitor acties op een evenwichtige manier. Geef vertrouwen en wees deskundig. Verbeteringen worden duurzaam ingebed;
  • Zorg voor een goede PLG-begeleider. Professionalisering: het begeleiden van PLG's leer je (enkel) door het te DOEN;
  • Maak resultaten zichtbaar en visueel.


Rol van schoolleiders

Onderwijskundig leiderschap is van groot belang om leraren effectief in een PLG te laten functioneren (Ros & Timmermans, 2013)

  • Leiderschap is ondersteunend, faciliterend en stimulerend
  • Leiders geven enerzijds ruimte en richting anderzijds vragen ze verantwoording;
  • Resultaten worden zichtbaar gemaakt en gevierd;
  • Resultaatgericht en relatiegericht leidinggeven;
  • Stimuleren, inspireren, onderwijzen, reken op succes en beslissen op basis van deskundigheid;
  • Bieden van professionele ruimte;
  • Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid;
  • Coherentie tussen beleidsterreinen realiseren;
  • Integer, betrouwbaar en geloofwaardig handelen;
  • Open leerhouding realiseren (hier kan misschien CoP (community of practitioners) als begrip een rol spelen: de school als CoP. Een (school)gemeenschap waaruit vragen worden geformuleerd die in PLG’s worden opgepakt. 
Figuur 2: Het proces van co-creatie voor het vinden van breed gedragen verbeteringen voor de praktijk.


Figuur 3: de rol van PLG's in de ontwikkeling van het primair onderwijs

Bronnen

  • Keulen, H. van, Voogt, J., Wessum, L. van, Cornelissen, F. & Schelfhout, W. (2015). Professionele leergemeenschappen in onderwijs en lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36(4)
  • Loo, Lieskamp & Zwart (2015) Onderzoeksmatig leiderschap
  • Ros & Timmermans (2013)





De datum "{" kon niet verwerkt worden.






[Weergeven]

Paginaoverzicht