Onderzoeksfilosofieën en systeemdenken

Huidige versie van 2 okt 2016 om 00:30

De research onion is je beste vriend geeft een compact, toegankelijk overzicht van onderzoekaanpakken op basis van de research onion (zie Research Methods for Business Students (Saunders et al., 2015)).

Research onion.

Onderzoeksfilosofieën

Postivisme

De positivistische onderzoeksfilosofie gaat uit van het standpunt dat alleen feitelijke kennis opgedaan via observatie (de zintuigen) leidt tot betrouwbare kennis. De rol van een onderzoeker is beperkt tot datacollectie en interpretatie van de gegevens volgens objectieve methoden. De onderzoeksresultaten zijn dan ook observeerbaar en kwantificeerbaar.

Positivisme berust op kwantificeerbare observaties die via statistische methoden kunnen worden geanalyseerd. De onderzoeker maakt geen onderdeel uit van de studie, er is geen plaats voor menselijke interpretatie. Veelal wordt een deductieve aanpak gevolgd.

Interpretivisme (ook wel subjectivisme of (sociaal) constructivisme genoemd)

Volgens de interpretivistische filosofie is het noodzakelijk voor de onderzoeker om verschillen te begrijpen tussen mensen in onze rol als sociale actoren. Zodoende wordt onderscheidt gemaakt tussen objecten en mensen, waarbij wij mensen sociale actoren zijn die de wereld om zich heen interpreteren. Op basis van deze interpretaties passen we onze betekenissen over de wereld om ons heen en ons gedrag aan. Voor de onderzoeker betekent dit dat deze een empathische houding aanneemt om de betekenis die sociale actoren vormen te kunnen begrijpen.

Kritisch realisme

De kritisch realisme onderzoeksfilosofie gaat uit van een realiteit met onderliggende mechanismen (ontologisch uitgangspunt), maar tegelijkertijd wordt erkend dat mensen duiding geven aan de realiteit (epistomologisch uitgangspunt). De positivistische benadering stelt dat alleen observeerbare gebeurtenissen mogen worden meegenomen in kennisontwikkeling. Het bestaan van onobserveerbare gebeurtenissen wordt ontkend. Dit is in tegensparaak met kritisch realisme waar juist naar onderliggende mechanismen wordt gezocht die de observeerbare gebeurenissen mede kunnen verklaren.

Met het innemen van een realistisch standpunt wordt eveneens ingegaan tegen een interpretivistische benadering waarin gesteld wordt dat de mens zijn eigen wereld schept. In het extreme doorgevoerd betekent dit dat iedereen zijn eigen waarheid heeft en dat wetenschap ook slechts een opinie is. Door de verbinding te leggen met de realiteit wordt met het kritisch realisme de weg geopend om waarheden te toetsen aan de realiteit.

De relatie tussen kritisch realisme en systeemdenken

Kritisch realisme en systeemdenken liggen dicht bij elkaar. Onderliggende mechanismen en eigen realiteit zijn onderwerpen die nauw verband houden met concepten uit systeemdenken, zowel de hard als de soft variant. De relatie tussen kritisch realisme en systeemdenken is uitgediept in Systems Thinking, Critical Realism and Philosophy (John Mingers, 2015).

Referenties

Research onion is je beste vriend, De afstudeerconsultant, 22 september 2016.
Systems Thinking, Critical Realism and Philosophy: A Confluence of Ideas (Ontological Explorations), John Mingers, 2015.
Research Methods for Business Students, Saunders et al., 2015.

Paginaoverzicht

Links naar verwante pagina's

Onderdeel van:
EMM, de theorie en de praktijk
Gerefereerd door:
EMM, de theorie en de praktijk
Kennis en kunde

Uploads

	Page name	Title	Author(s)	Date
Bestand:20161214 An Ontology about Expertise Management JCC.docx	Bestand:20161214 An Ontology about Expertise Management JCC.docx	An ontology about Expertise Management	Hans de Bruin en Grabriëlle Rossing	14 december 2016
	Bestand:Reseach onion.jpg	Research oninon	Saunders et al.	2105
	Bestand:Reseach onion.png	Research onion	Saunders et al.	2015
Gettier problem	Resource Hyperlink 00119	Gettier problem	Wikipedia	22 september 2016
DIKW pyramid	Resource Hyperlink 00120	DIKW pyramid	Wikipedia	22 september 2016
Research onion is je beste vriend	Resource Hyperlink 00121	Research onion is je beste vriend	De afstudeerconsultant	22 september 2016
Research Methods for Business Students	Resource Hyperlink 00122	Research Methods for Business Students	Saunders et al.	2015
Abductie	Resource Hyperlink 00123	Abductie	Wikipedia	30 september 2016
Inductie	Resource Hyperlink 00124	Inductie	Wikipedia	30 september 2016
Deductie	Resource Hyperlink 00125	Deductie	Wikipedia	30 september 2016
Wicked problem	Resource Hyperlink 00126	Wicked problem	Wikipedia
System dynamics	Resource Hyperlink 00127	System dynamics	Wikipedia	1 oktober 2016
EMM beeldtaal	Resource Hyperlink 00136	EMM beeldtaal	Hans de Bruin	2016
Thesaurus Zorg en Welzijn	Resource Hyperlink 00198	Thesaurus Zorg en Welzijn	Stimulanz	9 januari 2017
Power Thesaurus	Resource Hyperlink 00199	Power Thesaurus	Power Thesaurus	9 januari 2017
Simple Knowledge Organization System	Resource Hyperlink 00200	Simple Knowledge Organization System	W3C Semantic Web Deployment Working Group (SWDWG)	18 augustus 2009

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Bestand:Reseach onion.png|centre|thumb|731x731px|Research onion]]
+De {{Cite|resource=Resource Hyperlink 00121|name=research onion is je beste vriend|optional=}} geeft een compact, toegankelijk overzicht van onderzoekaanpakken op basis van de research onion (zie {{Cite|resource=Resource Hyperlink 00122|name=Research Methods for Business Students|optional=}}).
+[[Bestand:Reseach onion.jpg|centre|thumb|590x590px|Research onion.]]
 == Onderzoeksfilosofieën ==
@@ Regel 8: / Regel 8: @@
 Positivisme berust op kwantificeerbare observaties die via statistische methoden kunnen worden geanalyseerd. De onderzoeker maakt geen onderdeel uit van de studie, er is geen plaats voor menselijke interpretatie. Veelal wordt een deductieve aanpak gevolgd.
+=== Interpretivisme (ook wel subjectivisme of (sociaal) constructivisme genoemd) ===
+Volgens de interpretivistische filosofie is het noodzakelijk voor de onderzoeker om verschillen te begrijpen tussen mensen in onze rol als sociale actoren. Zodoende wordt onderscheidt gemaakt tussen objecten en mensen, waarbij wij mensen sociale actoren zijn die de wereld om zich heen interpreteren. Op basis van deze interpretaties passen we onze betekenissen over de wereld om ons heen en ons gedrag aan. Voor de onderzoeker betekent dit dat deze een empathische houding aanneemt om de betekenis die sociale actoren vormen te kunnen begrijpen.
+=== Kritisch realisme ===
+De kritisch realisme onderzoeksfilosofie gaat uit van een realiteit met onderliggende mechanismen (ontologisch uitgangspunt), maar tegelijkertijd wordt erkend dat mensen duiding geven aan de realiteit (epistomologisch uitgangspunt). De positivistische benadering stelt dat alleen observeerbare gebeurtenissen mogen worden meegenomen in kennisontwikkeling. Het bestaan van onobserveerbare gebeurtenissen wordt ontkend. Dit is in tegensparaak met kritisch realisme waar juist naar onderliggende mechanismen wordt gezocht die de observeerbare gebeurenissen mede kunnen verklaren.
+Met het innemen van een realistisch standpunt wordt eveneens ingegaan tegen een interpretivistische benadering waarin gesteld wordt dat de mens zijn eigen wereld schept. In het extreme doorgevoerd betekent dit dat iedereen zijn eigen waarheid heeft en dat wetenschap ook slechts een opinie is. Door de verbinding te leggen met de realiteit wordt met het kritisch realisme de weg geopend om waarheden te toetsen aan de realiteit.
+== De relatie tussen kritisch realisme en systeemdenken ==
+Kritisch realisme en systeemdenken liggen dicht bij elkaar. Onderliggende mechanismen en eigen realiteit zijn onderwerpen die nauw verband houden met concepten uit systeemdenken, zowel de hard als de soft variant. De relatie tussen kritisch realisme en systeemdenken is uitgediept in {{Cite|resource=Systems Thinking - Critical Realism - Philosophy|name=Systems Thinking, Critical Realism and Philosophy}}.
 {{Light Context
 |Supercontext=PR_SSM_00065_-_resultaten