Werken in PLG's: hoe pak je het aan?

Figuur 1: Het boekje over starten met een Professionele LeerGemeenschap, door Bruns en Bruggink (2016, Bazalt).


In aanloop naar een PLG

  • Heb lef om te starten. Wat een PLG precies is leer je door het te doen;
  • Werk aan een relevant thema uit de praktijk (schoolontwikkeling-vragen);
  • Verzamel een team van gemotiveerde, enthousiaste en relevante betrokkenen zoals leerkrachten PO, studenten, docenten en experts;
  • De samenstelling van een PLG: homogeen (alleen PO-leraren) of heterogeen (PO-leraren + pabo–studenten) heeft effect op de gedeelde vraag. Deelname aan een PLG kan studenten helpen dieper te leren wanneer het lukt leervragen te formuleren die een match zijn tussen het opleidingsperspectief van de studenten en de ontwikkelingsvraag van de school;
  • Informeer alle deelnemers tijdig wat het werken en leren in een PLG inhoudt en oplevert in relatie tot andere samenwerkingsvormen ('van werkgroep naar leergroep'). Voorlichting door leerkrachten ('ambassadeurs') die ervaring hebben met PLG’s aan nieuwkomers, werkt heel goed. Uit de praktijk blijkt dat het informeren over hoeveel uren het werken in een PLG kost wisselend werkt.


Het proces van de PLG

De PLG volgt het proces van co-creatie (zie figuur 1 en 2). De bijeenkomsten volgen elkaar op:

  1. Startbijeenkomst;
  2. Exploreren - Verkenning en systeemanalyse van de uitdaging;
  3. Condenseren - Uitkomst: gemeenschappelijk beeld van de uitdaging;
  4. Maken - Stakeholders zoeken samen naar breed gedragen verbeteringen en voeren deze uit;
  5. Retro - Uitkomst: gevalideerde handelingsperspectieven | Verkenning en systeemanalyse van de hierop volgende uitdaging | De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen worden verdiept middels klassieke onderzoeksmethoden;
  6. Stand-up.


Rol van de begeleiders

  • De facilitator maakt helder wat effectieve spelregels zijn in de PLG. Of nog beter: laat de groep zelf de regels bepalen. Rol van de facilitator kan ook zijn: meer-wetende partner en op spaarzame momenten interventies doen om de groep gaande te houden. Interventie door de begeleider kan variëren in intensiteit, frequentie waarbij doel/criterium steeds is: eigenaarschap ligt bij de groep;
  • Over het algemeen begeleidt de OM-er het PLG-proces en de HZ-Pabo-docent de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. In de praktijk blijkt dat een goede combinatie;
  • Raak de juiste snaar bij de deelnemers: mensen met gezonde tegenzin worden enthousiast, "leren is op deze manier veel leuker" (eigenaarschap en commitment van de deelnemers draagt daar ook aan bij);
  • Zorg voor tijd;
  • Creëer samenhang en duidelijkheid. Leid losjes én strikt. Plan en monitor acties op een evenwichtige manier. Geef vertrouwen en wees deskundig. Verbeteringen worden duurzaam ingebed;
  • Zorg voor een goede PLG-begeleider. Professionalisering: het begeleiden van PLG's leer je (enkel) door het te DOEN;
  • Maak resultaten zichtbaar en visueel.


Rol van schoolleiders

Onderwijskundig leiderschap is van groot belang om leraren effectief in een PLG te laten functioneren (Ros & Timmermans, 2013)

  • Leiderschap is ondersteunend, faciliterend en stimulerend
  • Leiders geven enerzijds ruimte en richting anderzijds vragen ze verantwoording;
  • Resultaten worden zichtbaar gemaakt en gevierd;
  • Resultaatgericht en relatiegericht leidinggeven;
  • Stimuleren, inspireren, onderwijzen, reken op succes en beslissen op basis van deskundigheid;
  • Bieden van professionele ruimte;
  • Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid;
  • Coherentie tussen beleidsterreinen realiseren;
  • Integer, betrouwbaar en geloofwaardig handelen;
  • Open leerhouding realiseren (hier kan misschien CoP (community of practitioners) als begrip een rol spelen: de school als CoP. Een (school)gemeenschap waaruit vragen worden geformuleerd die in PLG’s worden opgepakt. 
Figuur 2: Het proces van co-creatie voor het vinden van breed gedragen verbeteringen voor de praktijk.


Figuur 3: de rol van PLG's in de ontwikkeling van het primair onderwijs

Bronnen

  • Keulen, H. van, Voogt, J., Wessum, L. van, Cornelissen, F. & Schelfhout, W. (2015). Professionele leergemeenschappen in onderwijs en lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36(4)
  • Loo, Lieskamp & Zwart (2015) Onderzoeksmatig leiderschap
  • Ros & Timmermans (2013)





De datum "{" kon niet verwerkt worden.






Paginaoverzicht

Links naar verwante pagina's




Afgeleide processen, situaties en rollen:
PLG-pilot
Vervolg PLG-pilot
Onderdeel van:
PLG-pilot Pabo-3
Gerefereerd door:
Vijfde bijeenkomst 12 januari 2017


Uploads

  Page name Title Author(s) Date
Bestand:161221verslag PLG werkgroep dd 21.docx Bestand:161221verslag PLG werkgroep dd 21.docx verslag PLG wg 21 december marjan glas 21 december 2016
Bestand:3033 020 538 Randvoorwaarden en themas.docx Bestand:3033 020 538 Randvoorwaarden en themas.docx Randvoorwaarden en thema's Brouwer, Wim 13 januari 2016
Bestand:3033 020 550 Prioriteiten te ontwikkelen deelfuncties.docx Bestand:3033 020 550 Prioriteiten te ontwikkelen deelfuncties.docx Prioriteiten deelfuncties Brouwer, Wim 13 januari 2016
Bestand:3033 020 551 planning ontw-en-impl Innov-eco-systeem SvdT.xlsx Bestand:3033 020 551 planning ontw-en-impl Innov-eco-systeem SvdT.xlsx Planning ontwerp en implementatie Brouwer, Wim 13 januari 2016
Bestand:3033 020 551 voorblad voorstel Ontwikkeling en Implementatie.docx Bestand:3033 020 551 voorblad voorstel Ontwikkeling en Implementatie.docx Voorblad Ontwikkeling en implementatie Brouwer, Wim 13 januari 2016
Bestand:3033 020 551 voorstel aan stuurgroep.docx Bestand:3033 020 551 voorstel aan stuurgroep.docx Voorstel stuurgroep Brouwer, Wim 13 januari 2016
Bestand:Aanvulling op PO-overlegstructuren 020915.docx Bestand:Aanvulling op PO-overlegstructuren 020915.docx Aanvulling op ‘PO-Overlegstructuren’ Westerweele, Wim en Sonja Nossent 28 mei 2015
Bestand:Bijlage 1. Volledige ledenlijst CPOZ.docx Bestand:Bijlage 1. Volledige ledenlijst CPOZ.docx Ledenlijst CPOZ CPOZ 15 januari 2016
Bestand:Co-creatie in Living Labs v 20150930.pdf Bestand:Co-creatie in Living Labs v 20150930.pdf Maatschappelijk relevante co-creatie in Living Labs met behulp van Expertise- en Valorisatiemanagement Hans de Bruin en Gabriëlle Rossing 30 september 2015
Bestand:Competenties systeembenadering.pdf Bestand:Competenties systeembenadering.pdf Competenties systeembenadering Gabriëlle Rossing 1 januari 2016
Bestand:Conceptdocument PO-overlegstructuur. 28 mei 2015.docx Bestand:Conceptdocument PO-overlegstructuur. 28 mei 2015.docx PO-overlegstructuren Westerweele, Wim en Sonja Nossent 28 mei 2015
De rol van PLGs in het PO.png Bestand:De rol van PLGs in het PO.png De rol van PLG's in het PO Wim Brouwer 7 juni 2016
Bestand:Kenmerken van PLG’s in Zeeland 20161219.docx Bestand:Kenmerken van PLG’s in Zeeland 20161219.docx Kenmerken van PLG's in Zeeland Gabriëlle Rossing 19 december 2016
Leren-doen-we-samen.jpg Bestand:Leren-doen-we-samen.jpg Leren doen we samen Groevenbeek
Bestand:Leven Lang Leren strategie.pdf Bestand:Leven Lang Leren strategie.pdf Leven Lang Leren-strategie: uitgangspunten en vaardigheden Gabriëlle Rossing 12 april 2016
Opleidingsprogramma pabo HZ.jpg Bestand:Opleidingsprogramma pabo HZ.jpg Opleidingsprogramma pabo HZ Scholen voor de Toekomst 29 juni 2016
Opzet PLG.JPG Bestand:Opzet PLG.JPG Opzet PLG SvdT-themegroep Kennisinfrastructuur 1 juni 2016
Bestand:Overleg PLG-pilot 160830.docx Bestand:Overleg PLG-pilot 160830.docx Overleg PLG-pilot 160830 Marjan Glas 30 augustus 2016
Bestand:Overleg PLG-pilot 160920.docx Bestand:Overleg PLG-pilot 160920.docx Overleg PLG-pilot 160920 Marjan Glas 20 september 2016
PLG experiment pabo drie.png Bestand:PLG experiment pabo drie.png PLG-experiment pabo 3 HZ pabo 29 juni 2016
Praktijkonderzoek o.b.v. systeemdenken.jpeg Bestand:Praktijkonderzoek o.b.v. systeemdenken.jpeg Praktijkonderzoek o.b.v. systeemdenken Gabrielle Rossing 13 juli 2016
Leren door experimenteren: PLG in pabo 3 Resource Hyperlink 00043 Leren door experimenteren: PLG in pabo 3 Riaan Lous, HZ-pabo 1 juli 2016
Starten met een Professionele LeerGemeenschap. PLG-Teams in het onderwijs. Resource Hyperlink 00152 Starten met een Professionele LeerGemeenschap. PLG-Teams in het onderwijs. Maarten Bruns en Martin Bruggink 1 januari 2016
De vijf essenties van leidinggeven aan een PLG Resource Hyperlink 00153 De vijf essenties van leidinggeven aan een PLG Richard DuFour en Michael Fullan 1 januari 2015
SSM i.r.t. traditioneel onderzoek en PLG 20160201.jpeg Bestand:SSM i.r.t. traditioneel onderzoek en PLG 20160201.jpeg SSM in relatie tot onderzoek, PLG's en leerteams Gabriëlle Rossing en Marjan Glas 7 april 2016
Samen leren innoveren opleiden.jpeg Bestand:Samen leren innoveren opleiden.jpeg Samen leren, innoveren en opleiden Programma Scholen voor de Toekomst 16 september 2016
Samenwerking PO 20151203.jpeg Bestand:Samenwerking PO 20151203.jpeg Conceptmap samenwerking primair onderwijs SvdT werkgroep Kennisinfrastructuur 3 december 2015
Stellingen stuurgroep SvdT 1.JPG Bestand:Stellingen stuurgroep SvdT 1.JPG Stellingen stuurgroep SvdT (deel 1) Rossing, Gabriëlle 15 januari 2016
Stellingen stuurgroep SvdT 2.JPG Bestand:Stellingen stuurgroep SvdT 2.JPG Stellingen stuurgroep SvdT (deel 2) Rossing, Gabriëlle 15 januari 2016
Bestand:Uitgangspunten en vaardigheden voor Leven Lang Leren Onderwijs.pdf Bestand:Uitgangspunten en vaardigheden voor Leven Lang Leren Onderwijs.pdf Uitgangspunten en vaardigheden voor Leven Lang Leren_Onderwijs Gabriëlle Rossing 27 september 2016
Bestand:Verslag PLG-begeleiding 161201.docx Bestand:Verslag PLG-begeleiding 161201.docx Verslag PLG-begeleiding Marjan Glas 1 december 2016
Bestand:Verslag bijeenkomst werkgroep PLG dd 19 oktober 2016.docx Bestand:Verslag bijeenkomst werkgroep PLG dd 19 oktober 2016.docx Verslag PLG-werkgroep 19 oktober 2016 Marjan Glas 19 oktober 2016
Wat is een PLG meeting 1 I.JPG Bestand:Wat is een PLG meeting 1 I.JPG Wat is een PLG meeting 1 Gabriëlle Rossing
Wat is een PLG meeting 1 II.JPG Bestand:Wat is een PLG meeting 1 II.JPG Wat is een PLG meeting 1 Gabriëlle Rossing 3 juni 2016
Wat is een PLG meeting 1 III.JPG Bestand:Wat is een PLG meeting 1 III.JPG Wat is een PLG meeting 1 Gabriëlle Rossing 3 juni 2016